
Succesvolle innovatie is dat je met je team kunt bijdragen aan de groei van het bedrijf waarin je werkt. Een goed uitgevoerde innovatiestrategie zorgt voor een stevige positie in de markt. Jullie zijn de mensen die bouwen aan de toekomst van het bedrijf. Dat geeft veel voldoening als je daar de vruchten van kunt plukken.
Het frustrerende van innovatie is dat de vruchten vaak tegenvallen. De business wil in de omzet zien, dat het de inspanning, de tijd en het geld waard was. Ze moeten wat kunnen laten zien tijdens de jaarlijkse bespreking van de budgetten.
Als je innovatiemanager of product owner bent, krijg je het op je bord als de opbrengsten uit je nieuwe product of dienst lager uitvallen dan de projecties.
Wat we vaak zien in kennisintensieve omgevingen zoals een R&D afdeling of een team van engineers, is dat men te lang blijft ontwikkelen. Voor veel mensen is dat herkenbaar.
Het moet eerst goed genoeg zijn voordat je naar buiten durft om met klanten te praten. Waarschijnlijk ben jij al zo ver dat je dat ook ziet. Je zoekt naar manieren om met je team de feedback lus met de markt korter te maken. Hoe krijg je collega’s zo ver dat ze dat gaan doen?
Dit artikel geeft je handvatten hoe je je innovatieteam in de “bouw – meet – leer” stand kunt krijgen.
De nummer 1 remmende factor bij innovatie
Het is moeilijk om je medewerkers gemotiveerd te houden om mee te werken aan vernieuwing. Het is voor veel innovatiemanagers ook moeilijk om in het MT de handen op elkaar te krijgen voor risicovolle projecten die pas over 2 jaar wat opleveren.
Er zijn veel belemmeringen te noemen die in de weg staan van succesvolle innovatie in het middelgrote MKB en grootbedrijven. Toch zijn deze niet de grootste remmende factor.
De meest voorkomende rem in innovatieprojecten zijn de mensen die er aan werken. Of beter gezegd: de angst om te falen van de mensen in je projectteams.
Ieder mens wil zekerheid. Ons brein is bijzonder creatief in het zorgen voor een gevoel van zekerheid. Ook als is het niet echt.
We houden liever vast aan een aanname die ons zeker doet voelen dan dat we de onzekerheid tegemoet treden.
Je kent dit mechanisme maar al te goed. Je weet ook dat je er steeds weer voor moet waken.
- Meten we onze voortgang wel op de juiste metrics?
- Kijken we wel objectief naar onze data?
- Kloppen onze aannames waar onze business case op drijft?
Tegenwoordig is er genoeg kennis over agile innovatie beschikbaar. Het is jouw uitdaging om je mensen zich ook naar die kennis te laten gedragen.
Of je nu product owner of innovatiemanager bent, iedereen kent het belang van de mantra “Get out of the building”.
Maar menselijk gedrag is hardnekkig. Zeker als het gaat om het vasthouden aan zekerheid.
Daarom nu 5 concrete manieren om je mensen (en jezelf) te stimuleren om nog deze week de aannames in je innovatieproject uit te dagen.
Methode 1: besteed een sessie aan het vinden van onbewuste vooroordelen
Innovatie ambitie: ★★☆☆☆
Inspanning: ★★☆☆☆
Type innovatie: incrementele verbetering
We hebben al vaker geschreven over onbewuste vooroordelen waar ieder mens mee te maken heeft. Dat kan je lezen in dit artikel. Bij ideeontwikkeling raken we onbewust in de ban van ons idee. En dat zit succesvolle innovatie in de weg.
In ons denken zijn we dan geneigd om data te filteren (vervormen, weglaten en generaliseren) zodat we ‘bewijs’ vinden voor dat wat we geloven.
Dit uit zich bijvoorbeeld in de ‘wij-weten-heel-goed-wat-onze-klanten-willen‘ overtuiging die bij veel bedrijven leeft.
Ga je nu met 10 klanten een gebruikersonderzoek doen en je let niet op, dan filter je de data om je overtuiging te sterken. Oftewel, je negeert tegenstrijdige data en bestempelt ze als niet relevante ruis.
Dat deden Kodak, Polaroid en Hasselblad ook toen de digitale fotografie in de kinderschoenen stond. De eerste digitale camera’s werden gezien als een niet relevant datapunt. And the rest is history.
Maak tijd met je team om met elkaar de top 5 aannames te vinden waar jullie project op gebaseerd is. Help elkaar om er zo objectief mogelijk naar te kijken.
Overweeg ook om er een buitenstaander bij te betrekken. Iemand die zich nog niet emotioneel heeft verbonden met het project, wel kennis heeft van de context en die een scherpe en frisse blik heeft.
Dit zijn vaak ook de mensen die goed zijn in het stellen van ‘vervelende’ vragen.
Binnen een sessie van 2 uur kun je de meest risicovolle aannames van je project op een rij krijgen.
Je weet dan direct waar maximale aandacht naar uit moet gaan. Want hoe eerder je deze aannames hebt kunnen toetsen, des te goedkoper is leren van je fouten.
Methode 2: het ‘experiment board’ maakt innovatie succesvol
Innovatie ambitie: ★★★★☆
Inspanning: ★★★★★
Type innovatie: Nieuwe markt, nieuw product
Aannames kun je snel toetsen met goedkope en risico-arme experimenten. Het Experiment Board ontwikkeld door Trevor Owens en Grace Ng van Javelin is een effectief innovatie tool om sneller vooruit te komen.
Bekijk deze video voor een demonstratie hoe je het instrument gebruikt.
Kort samengevat is dit wat je doet met een Experiment Board. Eerst ga je de klant/probleem validatie doen.
- Beschrijf je doelgroep zo specifiek mogelijk.
- Beschrijf een probleemhypothese: dit is wat je denkt dat het probleem is van je doelgroep.
- Maak een lijst van aannames die waar moeten zijn om de hypothese waar te laten zijn.
- Kies de aannames die het hoogste risico in zich draagt: the riskiest assumption
- Bepaal een snel en goedkoop experiment waarmee je de riskiest assumption kunt testen.
- Bepaal een meetbare drempelwaarde voor de uitkomsten van het experiment: het succes criterium
Een voorbeeld
je denkt dat compliance officers het een groot probleem vinden dat hun compliance management software slecht integreert met Office 365.
Je meest risicovolle aanname kan zijn
“De slechte samenwerking tussen Office 365 en de compliance software staat in de top 3 van meest irritante problemen in het werk van een compliance officer”
Een test kan bestaan uit 10 gesprekken met compliance officers waarin je ze vraagt naar hun ervaringen met het gebruik van compliance software. Je vraagt ze om een top 3 te maken van de grootste belemmeringen in die context.
Je succescriterium kan zijn:
“Het aantal mensen dat de integratie met office 365 noemt in hun top 3.”
Bijvoorbeeld: 6 van de 10 mensen die we interviewen moeten dit in hun top 3 hebben staan. Dan is de klant/probleem hypothese geldig.
Blijk je je succescriterium niet te halen, zul je je probleem hypothese moeten aanpassen.
Wanneer je een probleem hebt gevonden dat voldoende is gevalideerd, ga je de probleem/oplossing hypothese beschrijven.
Daarmee doorloop je hetzelfde proces, zo lang totdat je genoeg bewijs hebt dat je oplossing het probleem voldoende oplost.
Methode 3: Spreek samen een metric af voor contact met buiten
Innovatie ambitie: ★★☆☆☆
Inspanning: ★☆☆☆☆
Type innovatie: Voor alle types geschikt
We hebben ooit een klant gehad die ‘veel contact met buiten’ in hun kernwaarden hadden staan. In de praktijk kwam het gedrag van de medewerkers daar niet mee overeen. We hebben ze toen gevraagd om één simpele OKR (Objective & Key result) te formuleren.
Wat is het doel / objective?:
We willen vaker naar buiten voor nieuwe inspiratie en contact met klanten.
Wat is het Key Result dat we gaan meten?:
Elk team heeft dagelijks interactie met een externe partij buiten het eigen bedrijfspand.
Dat was een uitstekend vertrekpunt, want ze konden er direct mee beginnen. Het kan zijn dat ze na een aantal dagen erachter komen dat het Key Result anders geformuleerd moet worden. En dat is ok.
Wat maakt dit tot een krachtige tool? De wekelijkse evaluatie van de data ten opzichte van de OKR.
Het kost je weinig tijd. Het enige dat nodig is, is dat je als team bij elkaar komt en 3 vragen met elkaar beantwoordt:
- Hoe hebben we gescoord (de data)?
- Hoe staan we ten opzichte van ons gekozen Key Result?
- Gaan we komende week hetzelfde doen of passen we iets aan?
Deze klant heeft in een paar weken nog nooit zo veel geleerd over iets wat zo vanzelfsprekend leek voor ze, voordat ze er aan begonnen.
Methode 4: Gebruik user stories
Innovatie ambitie: ★★☆☆☆
Inspanning: ★☆☆☆☆
Type innovatie: Incrementeel of nieuw product
In Agile ontwikkeling en Human Centred Design wordt vaak een gewenste uitkomst van een project beschreven vanuit het perspectief van de eindgebruiker.
Dit noemen we een ‘User story‘: een korte anekdote die vangt waar de behoefte ligt bij de doelgroep.
Het voordeel van denken in user stories is, dat je ontwikkelteam gedwongen wordt om zich bewust te worden van aannames die ze doen over de mensen waarvoor ze ontwikkelen.
Een goed beschreven user story maakt zichtbaar waar de echte meerwaarde ligt van het werk dat je gaat opleveren.
Je kunt in je eigen project ook werken met user stories. Er zijn verschillende meningen over wat een goede user story is en wat niet. Welke je gebruikt kies je natuurlijk zelf, maar het is zeker dat het een waardevolle stap is voor succesvolle innovatie met je team.
Hier zijn twee manieren om een user story te beschrijven:
Manier 1, user story templates:
Gebruik een user story template. Je formuleert een situatie of probleem vanuit het perspectief van je doelgroep. Hier zijn een aantal varianten die veel worden gebruikt, samen met een voorbeeld:
Als [type gebruiker] wil ik [een doel], zodat [een voordeel].
Voorbeeld: Als frequente reiziger wil ik mijn favoriete routes opslaan, zodat ik de volgende keer sneller kan boeken.
In [situatie] wil ik [motivatie], zodat ik [verwacht resultaat] kan bereiken.
Voorbeeld: Als ik haast heb om de trein te halen, wil ik met één tik toegang tot mijn ticket, zodat ik zonder vertraging door de poortjes kan.
Manier 2: Anekdotische user stories
Je laat een gebruiker aan het woord in de vorm van een kort verhaaltje over een moment uit hun leven of werk waar hun frustratie of behoefte zichtbaar werd. Geen modelzinnetje, maar een situatie die je zo voor je ziet.
Voorbeeld:
“Gisteren had ik een klant aan de lijn die voor de derde keer dezelfde vraag stelde. Ik moest weer in drie verschillende systemen kijken om het antwoord te vinden. Tegen de tijd dat ik het had gevonden, was de klant al flink gefrustreerd.”
Gebruik de anekdotes als referentie tijdens het project om te toetsen of je prioriteiten nog kloppen.
Methode 5: Maak een probleem-backlog per doelgroep
Innovatie ambitie: ★★☆☆☆
Inspanning: ★★☆☆☆
Type innovatie: Incrementele verbetering, nieuwe markt, nieuw product
Een waardevolle gewoonte die je kunt ontwikkelen is het verzamelen van problemen. Luister iedere keer wanneer je contact hebt met potentiële of bestaande klanten, naar de problemen die ze noemen.
Beschrijf ze in een paar woorden en verzamel ze in een probleem-backlog. Software zoals Trello of bijvoorbeeld Notion zijn toegankelijke omgevingen omgevingen om dat met een team te doen. Dat is altijd beschikbaar, ongeacht of mensen thuis werken, bij klanten zitten of op kantoor.
Maak er een gewoonte van om 1x per maand met je team de problemen te bespreken.
- Zijn er nieuwe data die een probleem bevestigen of juist ontkrachten?
- Staan er problemen die gematcht kunnen worden met een project dat is gestart?
- Komen er genoeg nieuwe problemen bij of juist te veel?
Op de lange termijn is een goed bijgehouden en rijk probleem-backlog een waardevolle voedingsbron voor vernieuwing. Het is een schatkist voor ideeën en geeft aanknopingspunten voor snelle validatie.
Wendbaarheid zit in de hoofden van je mensen
In dit artikel keken we naar concrete manieren om aannames te checken. Zodat je uiteindelijk er beter in slaagt om succesvolle innovaties op gang te brengen. Dat vraagt wendbaarheid en flexibiliteit van je mensen.
De mate van wendbaarheid van je mensen die nodig is hangt af van je innovatiestrategie. Incrementele verbeteringen vragen minder om validatie dan een compleet nieuwe oplossing voor je klanten.

In de bovenstaande matrix, zie je dat het vernieuwen van een bestaand product voor een bestaande doelgroep de minste validatie vraagt. Je weet immers als veel over je klanten. Kwadranten 2 en 3 brengen al meer onzekerheid met zich mee. Daar is leren van experimenten onmisbaar.
Kies je voor kwadrant 4 dan moet al je aandacht uitgaan naar zo snel mogelijk, zo veel mogelijk leren over wat je nog niet weet.
Ongeacht welke van productontwikkeling je kiest: hoe sneller je leert des te lager je risico. En daar komen we op de mentale barrière waar veel bedrijven (onbewust) doorheen moeten: leren is eng.
Want het echte leren gebeurt niet in de werkplaats of in je excel sheet of op je business model canvas. Het echte leren gebeurt buiten, in contact met de mensen waarvoor je ontwikkelt. Zelfs bij de meest doorgewinterde innovatoren komen we het nog tegen dat het er af en toe insluipt. De comfort zone heet niet voor niets comfort zone.
Waar het in essentie om gaat is dit: de theorie is bekend (‘get out of your building’) maar het gedrag is hardnekkig. Met deze 5 methoden kun je actief een impuls geven aan het gewenste gedrag.
Klopt dit verhaal over succesvolle innovatie wel?
Daag ons uit
Ook terwijl ik dit artikel schreef deed ik aannames en had ik last van vooroordelen over jou als lezer. Dus een mooie kans om deze te oefenen met het vinden er van. Welke aannames heb je bemerkt tijdens het lezen van dit artikel? Deel ze met ons via het contactformulier.