Het probleem ‘zwerfafval': Het Waterschap Zuiderzeeland is onder andere verantwoordelijk voor een goede waterkwaliteit. Het voorkomen dat het oppervlaktewater verontreinigd wordt, hoort daar bij. Watervervuiling beperkt zich niet alleen tot chemische stoffen. Ook zwerfafval dat in grote hoeveelheden in het water belandt, is een onderdeel van het probleem.
De aanleiding en onze vraag: Jongeren zijn een belangrijke doelgroep als we willen voorkomen dat plastic en ander afval op straat belandt. Dat blijkt onder meer uit de hoeveelheid zwerfafval dat in de buurt van middelbare scholen te vinden is. Daarom wilden we samen met het jongerenpanel van het waterschap (een denktank van jongeren tussen de 13 en 18 jaar die maandelijks bijeenkomt) op zoek gaan naar de beste manier om jongeren bewust te maken van de gevolgen van zwerfafval. We wilden dit doen in de vorm van een aantal creatieve sessies met twee doelen:
- We wilden beter begrijpen hoe we deze doelgroep het beste kunnen aanspreken over een thema als zwerfafval
- We wilden de jongeren zelf een aantal kansrijke manieren laten bedenken om de bewustwording bij jongeren te vergroten.
Omdat we wilden voorkomen dat we door onze inhoudelijke ervaring het creatieve proces met de jongeren zouden sturen, hebben we bewust gekozen voor de inzet van een externe begeleider. Creactor (Thomas Platzer) heeft ons in de periode december 2014 – februari 2015 hierbij ondersteund.
Het effect: De creatieve sessies die door Creactor zijn begeleid, werden door ons en de leden van het jongerenpanel als leuk en inspirerend ervaren. Thomas heeft zijn rol goed ingevuld door de jongeren niet alleen ideeën te laten genereren, maar ze ook zover te krijgen hun ideeën in de praktijk te toetsen. Afhankelijk van de uitkomsten van deze experimenten ‘in het veld’, hebben ze ideeën verbeterd of als niet uitvoerbaar bestempeld.
Het resultaat: Uiteindelijk hebben de werksessies geleid tot een ideeën-top 3. Het idee dat de doelgroep het meeste aansprak is ook daadwerkelijk met succes uitgevoerd. De jongeren organiseerden een zwerfafval inzamelwedstrijd tussen 8 basisscholen in Lelystad, waarbij de klassen met elkaar de competitie aangingen. De wedstrijd werd versterkt met een individueel wedstrijdelement via social media.
Los van het inhoudelijk resultaat werd door de jongeren met veel enthousiasme en plezier meegedaan aan de werksessies. Het eindresultaat is goed toepasbaar gebleken op de doelgroep (groep 5-8 leerlingen van de basisschool). Waterschap, gemeente Lelystad en Fablab Flevoland hebben dit opgenomen in een lesprogramma over zwerfafval dat momenteel voor de basisscholen in Lelystad wordt verzorgd.
